Türkiye’de Nevruz Bayramı Kutlamaları

By Levent Ağaoğlu

21/03/2024

0

69

Türkiye’de Nevruz’un kutlanma tarihi farklı dönemlerde değişiklik göstermiştir:

Tarihi Dönem | Nevruz Kutlama Durumu

Antik Çağlar | Yaygın olarak kutlanırdı.

Selçuklu ve Osmanlı Dönemi | Resmi bir bayram olarak kutlanmazdı, ancak halk tarafından geleneksel olarak sürdürüldü.

1921 | TBMM’nin açılışından sonra ilk Nevruz-Ergenekon Bayramı 21-22 Mart tarihlerinde kutlandı.

1925 | Takvim değişikliği ile Nevruz’un tarihi 21 Mart’a sabitlendi.

1995 | 21 Mart’ın resmi bayram olarak kabul edilmesi için yasa teklifi sunuldu, ancak kabul edilmedi.

2009 | Nevruz’un “Uluslararası Nevruz Günü” olarak kabul edilmesi için UNESCO’ya başvuru yapıldı.

2010 | 21 Mart’ın “Uluslararası Nevruz Günü” ilan edilmesi.

2016 | 21 Mart’ın resmi bayram olarak kabul edilmesi.

Görüldüğü gibi Nevruz, Türkiye’de uzun bir geçmişe sahip bir bayramdır. Resmi bayram olarak kabul edilmesi 2016 yılında gerçekleşmiş olsa da, halk tarafından çok daha önceleri kutlanmaya başlanmıştır.

Türkiye’de Nevruz Bayramı, resmi bir bayram olmasa da Anadolu’nun birçok yerinde coşkuyla kutlanmaktadır. Kutlamalar bölgeden bölgeye değişiklik gösterse de genel olarak şu unsurları içerir:

Nevruz Sofrası:

Semeni: Buğdaydan filizlendirilen semeni, bereketi ve yeni başlangıçları simgeler.
Yumurta: Yeniden doğuşu ve hayatı temsil eder.
Sirke: Sağlığı ve uzun ömrü simgeler.
Sumak: Bereketi ve bolluğu temsil eder.
Bal: Tatlılığı ve güzelliği simgeler.
Kefen: Buğday, arpa, nohut, mercimek, fasulye ve pirinçten oluşan ve bereketi simgeleyen bir yemektir.

Hediyeleşme:

Aile büyükleri ve çocuklar birbirlerine hediye verirler.

Atlı Gösteriler:

Bazı bölgelerde atlı gösteriler düzenlenir.

Geleneksel Müzik ve Danslar:

Yöresel halk oyunları ve müzikler eşliğinde eğlenceler düzenlenir.

Ateş Üzerinden Atlama:

Bazı bölgelerde arınma ve yenilenme inancıyla ateş üzerinden atlanır.

Bahar Şenlikleri:

Kırlarda şenlikler düzenlenir, insanlar piknik yapar ve eğlenir.

Nevruz’un Türkiye’de kutlandığı bazı bölgeler:

Alevi-Bektaşi toplulukları: Nevruz’u dini bir bayram olarak kutlarlar.
Kürtler: Newroz olarak kutlarlar ve Newroz’u ulusal bir bayram olarak görürler.
Türkmenler: Nevruz’u “Sultan Nevruz” olarak kutlarlar.
Balkan göçmenleri: Mart Dokuzu olarak kutlarlar.
Anadolu’nun birçok köyü ve kasabası: Yerel geleneklere göre kutlanır.

Nevruz, Türkiye’de farklı etnik ve dini gruplar tarafından kutlanan ve baharın gelişini, doğanın uyanışını ve yeni yılın başlangıcını simgeleyen bir bayramdır.

Türkiye’de Nevruz kutlamalarının tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Orta Asya’dan göç eden Türkler Nevruz geleneğini Anadolu’ya da taşımışlardır. Anadolu’da Nevruz’un ilk ne zaman kutlanmaya başladığına dair kesin bir tarih olmamakla birlikte, Selçuklu ve Osmanlı döneminde de kutlandığına dair bilgiler mevcuttur.

Ancak Nevruz kutlamaları 1925 yılında yasaklanmıştır. Yasağın gerekçesi olarak, Nevruz’un “gerici” ve “feodal” bir gelenek olması gösterilmiştir. Yasağın ardından Nevruz kutlamaları yeraltına inmiş, ancak Alevi-Bektaşi ve Kürt toplulukları tarafından gizlice kutlanmaya devam etmiştir.

1991 yılında Nevruz yasağı kaldırılmış ve tekrar kutlanmasına izin verilmiştir. Bu tarihten sonra Nevruz kutlamaları her geçen yıl daha da yaygınlaşmıştır. Günümüzde Nevruz, Türkiye’nin birçok yerinde coşkuyla kutlanan bir bayramdır.

Türkiye’de Nevruz’un resmi bayram olarak kabul edilmesi için çalışmalar yapılmaktadır.

Nevruz’un Türkiye’de kutlanmaya başlanmasına dair bazı önemli tarihler:

MÖ 8. yüzyıl: Orta Asya’da Nevruz’un ilk kutlanmaya başladığı tarih
11. yüzyıl: Anadolu’ya Türk göçleri ile Nevruz’un Anadolu’ya taşınması
13. yüzyıl: Selçuklu döneminde Nevruz kutlamalarının yaygınlaşması
15. yüzyıl: Osmanlı döneminde Nevruz kutlamalarının devam etmesi
1925: Nevruz’un yasaklanması
1991: Nevruz yasağının kaldırılması
2009: Nevruz’un UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne dahil edilmesi

Nevruz’un Türkiye’de kutlanmasının önemi:

Nevruz, baharın gelişini ve doğanın uyanışını simgeleyen bir bayramdır.
Nevruz, farklı etnik ve dini grupların bir araya geldiği ve ortak değerlerini paylaştığı bir bayramdır.
Nevruz, barış ve kardeşlik mesajı veren bir bayramdır.

Sonuç olarak, Türkiye’de Nevruz kutlamaları köklü bir geçmişe sahip olan ve her geçen yıl daha da yaygınlaşan bir bayramdır.